Dnia 05-05-2010 uczestniczyłem w debacie nt"Wspólna Polityka Rolna po 2013 roku". Debatę zorganizowało Min.Rol. Odbyła się w Auli Kryształowej SGGW. Udział wzięli m.innymi v-ce premier Pawlak Waldemar, min.rol. Sawicki Marek, prezesi agencji rolnych, naukowcy, związkowcy, samorządowcy, doradcy rolni (stąd mój udział) i inni.
Postaram się wyrazić pogląd, jak ja widzę dalszą WPR, odpowiadając na 4 poniższe pytania.
Dlaczego potrzebujemy wspólnej europejskiej polityki rolnej?
Czego oczekują od rolnictwa?
Dlaczego reforma WPR?
Jakie narzędzia potrzebne dla przyszłości WPR?
Dlaczego potrzebujemy wspólnej europejskiej polityki rolnej?
• Rolnictwo wytwarza jedno z najważniejszych dóbr publicznych, zaspakajające pierwsze potrzeby człowieka – żywność, zatem jego funkcjonowanie, w warunkach globalnego(światowego) rynku, powinno podlegać szczególnej trosce rządzących i to w sposób jednolity dla wszystkich państw wspólnoty.
• Rolnictwo gospodaruje na olbrzymich powierzchniach, dbając o ich przyjazną dla środowiska eksploatację, utrzymanie krajobrazu oraz bioróżnorodność.
• W warunkach jednolitego rynku muszą istnieć mechanizmy wyrównujące szanse rolników, w stosunku do innych grup społecznych, na pozyskiwanie porównywalnych i jednocześnie stabilnych dochodów .
Czego obywatele oczekują od rolnictwa?
• Utrzymanie bezpieczeństwa żywnościowego.
• Taniej żywności, spełniającej standardy bezpieczeństwa i jakości żywności.
• Ochrony środowiska i zachowania bioróżnorodności.
• Zachowania dziedzictwa kulturowego na wsi.
Dlaczego reforma WPR?
• Nadszedł czas na zaproponowanie i wdrożenie „prawdziwej i jednolitej” w całej UE Wspólnej Polityki Rolnej. Aktualnie obowiązujące w poszczególnych państwach mechanizmy wsparcia rolnictwa są niesprawiedliwe dla nowych państw członkowskich, w tym Polski. Przy przyjmowaniu nowych państw została złamana jedna z podstawowych zasad przyświecających tworzeniu Unii Europejskiej, a mianowicie solidaryzmu i równości praw. Wsparcie rolnictwa „nowych członków UE” jest niewspółmiernie zaniżone w stosunku do państw „starej Unii”. Powoduje to zachwianie konkurencyjności na europejskim rynku rolnym, a przez to spadek dochodów ze sprzedaży i w ostateczności ubożenie rolników.
• Obecnie obowiązujące instrumenty wsparcia rolnictwa są mocno zróżnicowane, co do wysokości i formy, w poszczególnych państwach UE. Obok dopłat obszarowych występuje dofinansowanie do produkcji na poziomie zależnym od zamożności danego państwa członkowskiego. Mechanizmy wsparcia powinny zostać ujednolicone i solidarnie przyjęte oraz wdrożone we wszystkie państwach członkowskich.
• Potrzebne jest stworzenie uproszczonych i przejrzystych zasad wsparcia, jednolitych dla wszystkich państw Unii Europejskiej.
Jakie narzędzia potrzebne dla przyszłości WPR?
• Podstawowym narzędziem wsparcia rolnictwa powinna być jednolita płatność obszarowa do każdego hektara utrzymywanego w dobrej kulturze rolnej , uwzględniająca jedynie specyfikę obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania oraz specyfikę obszarów szczególnie cennych i chronionych z uwagi na walory przyrodnicze.
O wysokości produkcji i jej kierunkach rolnicy powinni decydować samodzielnie na podstawie popytu rynkowego.
• Ponadto powinno zostać utrzymane wsparcie dla:
o Młodych rolników,
o Inwestycji w gospodarstwach towarowych ,
o Rozwoju przedsiębiorczości i różnicowania działalności na terenach wiejskich.
Wsparcie o którym mowa, winno odbywać się w ramach polityk poszczególnych państw członkowskich, a poziom tego wsparcia powinien być jednolity dla wszystkich państw członkowskich, niezależnie od ich zamożności, tak aby zachować porównywalny poziom wsparcia, a tym samym zachować konkurencyjność. Poziom tego wsparcia powinien być określony proporcjonalnie(procentowo) do wysokości „jednolitej płatności obszarowej”
• Po trzecie europejski rynek rolny powinien być chroniony, przed napływem towarów rolnych z państw trzecich, poprzez mechanizmy interwencji rynkowej, które powinny, również być jednolite dla wszystkich państw UE, a ich poziom proporcjonalny do faktycznej wysokości produkcji w danym regionie(państwie).
